Pozdrowienie Słońca – Surya Namaskara
Miliony ludzi na świecie ćwiczy zestaw asana znany jako Surya Namaskara czyli Pozdrowienie Słońca. Coraz częściej jednak spotykamy pod tą nazwą zupełnie coś innego niźli nauczali starożytni mistrzowie w Indii. Warto powrócić do tych pozycji, mantr, mudr i koncentracji, jakich nauczali Ryszi, którzy przekazywali Jogę oraz Kalaripayat tak, jak nauczał Mistrz Założyciel i Dawca Jogi, Śri Śiva Yogeśvara!
Początek jogicznej praktyki Surya Namaskara (Sanskryt: सूर्य नमस्कार; IAST: Sūrya Namaskāra) znanej także jako Maha-Sauram odnajdujemy w Vedach jako rytuał dla pomyślności i dobrego zdrowia. Niektóre z tych hymnów zostały włączone do Nitya Vidhi jako codzienny obowiązkowy rytuał dla hindusów i zostały nazwane Surya Namaskara czyli Pozdrowienie Słońca. Głównym celem praktyki było fizyczne oddawanie czci Bóstwu Surya. Aranżacje formy wykonywania były nieco różne wzależności od regionu, pośród najbardziej znanych wyróżnia się: Trucha Kapla Namaskarah i Aditya Prasna.
Surya Namaskara to prastary układ ćwiczeń jogicznych stosowany w Kalaripayat jako forma kształtująca skupienie i odwagę. Układ ten aż do przełomu XIX i XX wieku był sekretem Wschodu i Jogi, sekretem Kalaripayat oraz Białej Magii kapłanów Słońca z Indii i Himalajów. Przenaczony jest zasadniczo do praktykowania dla inicjowanych uczniów w aśramach brahmanów (braminów) i kszatrijów (wojowników, rycerzy i książąt). Uczniowie znamienitych aśramów otrzymywali od swoich Guru (Mistrzów) praktykę Surya Namaskara z zaleceniem utrzymywania jej w sekrecie i nie zdradzania nikomu, kto mógłby ją sprofanować. Surya Namaskara praktykowana jest wraz z mantramami i pranayamą oraz koncentracją na ćakramach.
Wykonywanie Surya Namaskara znacznie odbiegało od znanego nam sposobu wykonywania tego rytuału. Na kształt obecny najmocniej wpłynął Shrimant Bhavanrao Pant Pratinidhi (1868-1951; Raja of Aundh 1909-1947). Rozpowszechniał je jako proste ćwiczenia fizyczne dostępne dla każdej kasty hindusów. Wprowadził praktykę Surya Namaskara do szkół jako element edukacji. Wielu uczonych uważa, iż ta sekwencja nie jest prawdziwa ponieważ nie opiera się na kolejności jaką podają starożytne manuskrypty stąd uznają ją jako wariację wymyśloną przez Raja Aundh. Sam zainteresowany zawsze powtarzał, że to czego uczy jest dokładnym przekazem ze starożytności.
Ważnym elementem Surya Namaskara jest ilość asan w sekwencji oraz liczba powtórzeń. Surya Namaskara zawiera w sobie praktyki ośmiu asan w tym niektóre wykonane na lewą i prawą stronę bądź powtórzone, jak pozycja pierwsza i dwunasta, dalej praktyki oddechowe typu Pranayama, praktyki dwunastu i/lub sześciu mantr, a także praktyki medytacyjne z ćakramami. Cała sadhana w pozycjach Surya Namaskara jest zatem dosyć rozbudowana i wszechstronna, a wywodzi się z wedyjskiego rytualnego kultu słońca i była praktykowana przez starożytnych magów solarnych czyli przez białych magów (Sanskryckie: Maga), kapłanów archanioła, bóstwa Słońca, Surya Deva.
Jeden z najstarszych opisów ćwiczeń Surya Namaskara znajduje się w „Aditya Hridayam”, traktacie poświęconym praktykom z bóstwami solarnymi. Opisuje on procedurę sadhany dla pozdrowienia Słońca jakiej Ryszi Agastya nauczył Króla Rama zanim ten udał się na Lankę aby stoczyć walkę z demonem Rawaną. Uważa się, że dwanaście pozycji Surya Namaskara razem z pozdrowieniem dwunastu słonecznych Adityas (Bóstw Słońca) dało Królowi Rama siłę i moc do pokonania zła i zabicia demonicznego potwora, który był porwał Sitę, małżonkę króla Rama. Moralnie, cała historia ma też wydźwięk działań jakie powinien podjąć mąż, kiedy ktoś uwodzi czy porywa jego małżonkę, szczególnie matkę dzieci. Powinien złego podrywacza, porywacza zabić, a żonę odbić, gdyż w świecie duchowym nie ma miejsca na niemoralność, niewierność i zdrady. Surya Namaskara polecana jest szczególnie dla mężczyzn, którzy są prawdziwymi wojownikami, rycerzami, sami dochowują wierności i eliminują wszelką zdradę. Cała historia nauki Surya Namaskara opisana jest w „Yuddha Kaanda” w Canto 107 traktatu Ramayana. Surya Namaskara uważana jest mniej za praktykę Jogi, a bardziej za praktykę kultową Wojowników i Rycerzy, Kalaripayat, praktykę która służy do przygotowania fizycznego i duchowego przed bitwą. Polecamy zatem jako rozgrzewkę nie tyle do Jogi ile do Sztuk Walki indyjskiego, i nie tylko, pochodzenia.
Klasyczna Joga tak mówi o działaniu ćwiczenia Surya Namaskara: „Kto codziennie praktykuje Powitanie Słońca, nie zaziębia się, hartuje, uodparnia na choroby – skłonności chorobowe, które wydawały się nam chroniczne, powoli ustępują, przenika nas nowa energia (pranah), a Słońce darzy nas radością życia, radością której źródłem jest opanowanie ciała i ducha.” Powitanie Słońca jest niezwykle wszechstronne w swym działaniu zdrowotnym na organizm ludzki. Surya Namaskara uelastycznia nasze stawy, mięśnie i ścięgna, pobudza trawienie, pobudza krążenie, dotlenia cały organizm, ułatwia wykonywanie innych ćwiczeń asan w Hatha Jodze, rozwija ukryte moce umysłu, wzmaga Pranę w nerkach.
Surya Namaskara jest kultywowane pilnie jako codzienny trening i duchowa sadhana we wszystkich indyjskich Świątyniach Słońca, które są w Indii bardzo liczne, acz stanowczo hermetyczne i zwykle niedostępne dla ludzi Zachodu, którzy nie zostali zaakceptowani jako uczniowie w procesie inicjacji z rąk Śri Guru (Mistrza Duchowego) takiego aśramu solarnego. Z magicznego kultu Słońca w Indii wywodzi się cała ezoteryczno-hermetyczna tradycja misteriów Mitra, znana przez kilka wieków, aż do V wieku e.ch., także w Imperium Romanum czyli w Cesarstwie Rzymskim.
Ryc.1 Surya Namaskara – Wersja bardzo bliska wzorcowi wedyjskiemu
Dwanaście klasycznych pozycji Surya Namaskara
Asany zawsze wykonujemy twarzą zwróceni ku Słońcu. Surya to wielkie światło, a praktyka jest praktyką ku powiększeniu światła i doświadczeniu światłości. Zwykle wykonuje się w Indii trzy cykle powtórzeń, sześć cykli lub dziewięć cykli Surya-Namaskara. Dziewięć powtórzeń cyklu dwunastu asana to razem 108 pozycji. Trzy cykle to 36 ćwiczeń. Przy specjalnych okazjach wykonuje się 24 powtórzenia Surya Namaskara. Niektóre aśramy polecają serię 12 powtórzeń Surya Namaskara. Codzienne cwiczenie Surya Namaskara zapobiega biedzie i ubóstwu, wspiera zdrowie, giętkość i witalność, prowadzi ku oświeceniu, ku wzrostowi świadomości, w czym zasługa nie tylko sekwencji Asan, ale i mantramów, pranayam oraz skupienia na ćakramach. Pierwsze trzy asany powtarzane są na końcu w odwrotnym porządku, z tym, że zmienia się noga wystawiona w tył z pozycji czwartej.
Warto pamiętać, że sekwencję Surya Namaskara tradycyjnie wykonuje się rano jako powitanie wschodu Słońca oraz wieczorem jako pożegnanie Słońca, zawsze twarzą do wschodzącego lub zachodzącego aktualnie Słońca. Namaskara oznacza w swej istocie zarówno powitanie jak i pożegnanie oraz hołd składany osobie, zjawisku lub bóstwu (aniołowi). Tradycja wedyjska Aryan praktykuje zatem Surya Namaskara jako powitanie wschodzącego i pożegnanie zachodzącego Słońca, zawsze o Wschodzie oraz o Zachodzie Słońca. Tak rozpoczynając jak i zakańczając skupiamy się w ośrodku Manipura (splot solarny) lub Hritpadma pod sercem ku splotowi solarnemu, gdzie jak przyjmuje Joga i szczególnie Kalaripayat jest siedziba energii słonecznej w ludzkim organizmie, w ciele energetycznym (pranicznym).
Mantramy przed rozpoczęciem całej sekwencji (formy) Surya Namaskara: „Om mitrāya namaḥ, om ravaye namaḥ, om sūryāya namaḥ, om bhānave namaḥ, om khagāya namaḥ, om puṣṇe namaḥ, om hiraṇya-garbhāya namaḥ, om marīcaye namaḥ, om ādityāya namaḥ, om savitre namaḥ, om arkāya namaḥ, om bhāskarāya namaḥ!” Wstępne, ogólne znaczenie mantramów to: „Składam hołd słońcu, pozdrawiam Słońce, które daje nam życie, jest przyczyną wszystkich przemian, obdarza nas energią, ciepłem i światłem!” fakt jest faktem, że bez Słońca nie byłoby życia na Ziemi, a starożytni doskonale o tym wiedzieli!
Starożytni adepci wedyjscy recytują zwykle dłuższy mantram solarny, a potem wianuszek dwunastu aspektów pozdrawiania Słońca.
॥ ॐ ध्येयः सदा सवित्र मण्डल मध्यवर्ती नारायण सरसिजा सनसन्नि विष्टःकेयूरवान मकरकुण्डलवान किरीटी हारी हिरण्मय वपुर धृतशंख चक्रः ॥
|| om dhyeyaḥ sadā savitra maṇḍala madhyavartī nārāyaṇa sarasijā sanasanni viṣṭaḥkeyūravāna makarakuṇḍalavāna kirīṭī hārī hiraṇmaya vapura dhṛtaśaṁkha cakraḥ ||
1. Pranam-Asana
2. Hasta Uttana-Asana, Urdhva Namaskaara-Asana lub Ćandra-Asana;
3. Hastapaada-Asana
4. Aekapaada-prasarna-Asana (Ekapada-Prasarna, Surya Darshana, Ardha-Bhujanga – Pół-Kobra, Aśva Sancaalana-Asana – Koń);
5. Danda-Asana (Laska Magiczna), Bhudhara-Asana, Uttana Makara Asana;
6. Ashtanga Namaskara, Pranipata-Asana (Hołd Ośmiopunktowy, lub także Sashtang Dandawat – Hołd Sześciopunktowy);
7. Uttana Bhujanga-Asana (Sarpa-Asana, Kobra)
8. Sumeru-Asana (Parvata-Asana, Góra Sumeru)
9. Aekapaada-prasarna-Asana (Ekapada-Prasarna, Surya Darshana, Ardha-Bhujanga – Pół-Kobra, Aśva Sancaalana-Asana – Koń);
10. Hastapaada-Asana
11. Hasta Uttana-Asana, Urdhva Namaskaara-Asana lub Ćandra Asana;
12. Pranam Asana
Na bazie praktyk Surya Namaskara, wraz z mantrami, pranayamą i skupieniem na ćakrach rozwijany jest całkiem ciekawy i oryginalny trening Jogi oraz Kalaripayat. Na bazie sekwencji formy Surya Namaskara rozwijany jest także silny trening dla Wojowników, Kalaripayat. Ćwiczymy wtedy sekwencje 2-3 Asan wybranych z sekwencji formy w większej liczbie powtórzeń, np. 100x Uttana-Bhujanga-Asana i Sumeru Asana na zmianę, także z mantramami, twarzą w stronę Słońca!
Pierwszych sześć pozycji symbolizuje znaki zodiaku północnej drogi Słońca czyli Uttarayanam, a ostatnich sześć symbolizuje południową drogę Słońca czyli Dakshinayanam. Razem mamy cykl roczny obiegu Słońca poprzez znaki zodiaku, pory roku i dwanaście solarnych miesięcy.
Wersje uproszczone w pozycjach 4, 9 oraz 7 pozwalają trzymać kolano czy nogi na ziemi, jednak należy pamiętac, że pełne wersje zalecają kolana mieć uniesione, a stopy opierać palacami stóp o ziemię. Wersje uproszczone wywodzą się z Ajurwedy i służą jedynie czasowo dla osób chorych i rekonwalescentów, a czasem także dla słabowitych dzieci. Wersje ćwiczone przez Wojowników są dynamiczne, elestyczne i wymagają sporej siły przy zachowaniu pozycji. Uproszczenia i ułatwienia dla osób chorych, starych czy niedołężnych nie należy na poważnie traktować jako wariantów Surya Namaskara ale jako obrazy niemocy i niedołężności pacjentów, którzy takie uproszczone warianty wykonują.
Dwanaście mantramów Surya Namaskara
Surya Namaskara to w istotny sposób ciąg dwunastu mantrycznych pozdrowień wobec dwunastu Adityas – Aniołów Słońca. Skupiamy się na odpowiedniej Dewie (Anioł, Bóstwo) oraz w odpowiednim ćakramie. Samo przyjmowanie pozycji Asan jest bardzo wstępnym wprowadzeniem do alchemicznych nieomal praktyk słonecznej wedyjskiej białej magii i ścieżki słonecznych wojowników. Mantramy te (typu „Om … Namah) wykonujemy przed przyjęciem kolejnej asany z cyklu Surya Namaskara. Wykonujemy wdech, recytujemy mantram na jednym wydechu, a następnie wykonujemy asanę z odpowiednią pranayamą. Samogłoski z kreseczką poziomą u góry czytamy jako długie, przedłużając ich wymowe 2-3 krotnie, także samogłoski e,o są długie! Mantramy te recytuje się jeden raz przed rozpoczęciem całej serii ćwiczeń i potem w trakcie serii przed wykonaniem odpowiedniej pozycji. Zatem przed rozpoczęciem nauki Surya Namskara dobry instruktor czy aćarya Jogi na pewno nauczy nas recytować wszystkie 12 mantramów oraz ich dokładnego znaczenia.
Przyjmując pozycję: Pranam-Asana (z dłońmi przed sercem)
1. om mitrāya namaḥ (ॐ मित्राय नमः) – Anahata
2. om ravaye namaḥ (ॐ रवये नमः) – Viśuddha
3. om sūryāya namaḥ (ॐ सूर्याय नमः) – Svadhishthana
4. om bhānave namaḥ (ॐ भानवे नमः) – Ajna
5. om khagāya namaḥ (ॐ खगाय नमः) – Viśuddha
6. om puṣṇe namaḥ (om pushne namah; ॐ पूष्णे नमः) – Manipura
7. om hiraṇya-garbhāya namaḥ (ॐ हिरण्यगर्भाय नमः) – Svadhishthana
8. om marīcaye namaḥ (ॐ मरीचये नमः) – Viśuddha
9. om ādityāya namaḥ (ॐ आदित्याय नमः) – Ajńa
10. om savitre namaḥ (ॐ सवित्रे नमः) – Svadhishthana
11. om arkāya namaḥ (ॐ अर्काय नमः) – Viśuddha
12. om bhāskarāya namaḥ (ॐ भास्कराय नमः) – Anahata
Pranam-Asana (z dłońmi przed sercem)
Na koniec cyklu recytujemy:
om śrīsavitṛsūryanārāyaṇāya namaḥ (ॐ श्रीसवितृसूर्यनारायणाय नमः) – Anahata
Na koniec całej serii kilku/nastu powtórzeń cyklu Surya Namaskaram:
om maata-pitryubhyaam namo namah!
Dwanaście anielskich aspektów Słońca
1. Mitra – Przyjaciel Wszystkich;
2. Ravi – Uwielbiany przez Wszystkich;
3. Surya – Przewodnik dla Wszystkich;
4. Bhanu – Dawca Piękna;
5. Khaga – Szybujący po Niebiosach, Pobudzający;
6. Pushan – Żywiciel, Wsparcie Życia;
7. Hiranyagarbha – Złote Łono, Złoty Embrion, Dawca Męskości;
8. Marića – Niszczyciel Choroby;
9. Aditya – Syn Aditi, Pramatki Życia; Natchnienie dla Miłości;
10. Savitr – Dawca Życia, Rodziciel;
11. Arka – Źródło Podziwu i Respektu;
12. Bhaskara – Promienny, Promieniejący;
Surya Namaskar – Bidża Mantramy
W praktykowaniu Surya Namaskaram ważne są bidża mantramy, wykonywane już w czasie utrzymywania pozycji, odpowiednio dla kolejnych z dwunastu pozycji:
1. om hrām (ॐ ह्रां)
2. om hrīm (ॐ ह्रीं)
3. om hrūm (ॐ ह्रूं)
4. om hraim (ॐ ह्रैं)
5. om hraum (ॐ ह्रौं)
6. om hraḥ (ॐ ह्रः)
7. om hrām (ॐ ह्रां)
8. om hrīm (ॐ ह्रीं)
9. om hrūm (ॐ ह्रूं)
10. om hraim (ॐ ह्रैं)
11. om hraum (ॐ ह्रौं)
12. om hraḥ (ॐ ह्रः)
Mantramy te recytujemy zwykle w powiązaniu z odpowiednimi ćakramami. Początkujący często mantramy recytują w pozycji końcowej w Pranam-Asana, jeśli połączenie ich płynnie z asanami i oddechem sprawia problem, chociażby z powodu nie zapamiętania mantr w odpowiedniej kolejności. W takiej recytacji wyobrażamy sobie pozycję asanę z serii Surya Namaskaram i czytamy słowa mantramów. Warto pamiętać, że końcowe nosowe „m” po długiej samogłosce wymawiane jest w specyficzny sposób i wymaga zwykle dokładnej nauki u kompetentnego mistrza (guru) lub jego aćarya (reprezentanta guru).
Ryc. 2 Surya Namaskara – Pozdrowienie Słońca – Wersja bliska oryginalnej
Zakończenie Surya Namaskara
Na zakończenie Surya Namaskara, po wykonaniu określonej ilości cykli praktyki recytuje się następującą mantrę znaną jako Tīrtha Mantra:
ādityasya namaskāran ye kurvanti dine dine |
āyuḥ prajñā balam vīryam tejasteśān ca jāyate ||
आदित्यस्य नमस्कारन् ये कुर्वन्ति दिने दिने |
आयुः प्रज्ञा बलम् वीर्यम् तेजस्तेशान् च जायते ||
„Tym, którzy pozdrawiają Słońce każdego dnia spełniają się pragnienia, wzrasta świadomość, siła, odwaga, oraz moc witalna.”
Istnieje także dłuższa wersja mantry znana jako Tīrtha Śloka:
„ādityasya namaskaraṁ ye kurvanti dinedine |
janmāṁ tarasahasre ṣudridhryaṁ nopajāyate ||
akālamṛtyuharaṇm sarvavyādhivinaśanam |
sūryapādodakaṁ tīrtham jaṭharedhārayāmyaham ||”
Ślady dawnej tradycji wedyjskich Surya Namaskara
Pradawny wedyjski Bóg Słońce imieniem Yahvah czczony był na Bliskim Wschodzie, w Arabii, a także w Egipcie i Mezopotamii, a odmiany jego imienia jak Yave, Yahve czy Yayash znane są doskonale. Wszyscy zatem, którzy swoje źródła religijne i metafizyczne wywodzą od Boga Słońca imieniem Yahvah (YHVH) powinni na dobre zająć się zgłębianiem wedysjkiego oryginału. Zatem zarowno tradycje żydowska, chrześijańska jak i islamska powinny powrócić do swoich korzeni, którymi są Wedy oraz tradycyjny, magiczny kult solarny, gdzie Yahvah, Yahve, YHVH jest tajemnym wedyjskim imieniem Boga Słońca! Nazwa państwa taka jak Syria pochodzi od indyjskiego imienia Boga Słońca Surya (Soorya), zatem na obszarze Syrii powinno się nie tylko czcić Boga Surya i praktykować Surya Namaskara, ale i łatwo znaleźć slady dawnych wedysjkich tradycji Zachodniej Mahabharata, Wielkiej Indii Aryan. Współcześnie muzułamanska Kaba w dawnych czasach była wielkim ośrodkiem kultu Słońca i w zasadzie te pierwotne funkcje powinne być w tej zawłaszczonej świątyni niezwłocznie przywrócone, włącznie z kultem arabskiej Bogini Słońca Al-Lat. W indyjskich tradycjach sekwencja Surya Namaskara praktykowana jest często przez uczniów i mistrzów Ajurwedy – tradycyjnej medycyny indyjskiej oraz tybetańskiej.
Surya Namaskara jest tradycyjnie praktykowana z okazji początku roku wedyjskiego czyli Makara Sankrānti na rozpoczęcie kolejnej Północnej Drogi Słońca, Uttara-Yana. Surya Namaskara służy rozwojowi energii solarnej w organizmie czyli Pingala-Nadi.
W miarę dobre na początek wykonania Surya Namaskara znajdziemy tutaj:
http://www.hssus.org/content/view/122/70/
http://www.hssus.org/sny/ (w okienku nagłówka jako flesh)
http://www.satnam.eu/images/surya-namaskar-shakticard.jpg
(Fragmenty z książki Swami Paramahansa Lalitamohan Babadżi G.K., Surya Namaskaram)
Dodaj komentarz