Hatha Joga

Hathajoga w dewanagari हठयोग to jedna z najbardziej znanych na Zachodzie tradycji indyjskiej jogi, bazująca głównie na pozycjach ciała zwanych asana, sześciu procesach oczyszczających krija oraz na kontroli oddechu (pranajama). Najbardziej znany autorytatywny tekst tej szkoły to Hatha-joga-pradipika. Magiczno-mistyczne koncepcje zawarte w tekstach hathajogi czynią ją jednym z głównych składników i źródeł tantryzmu. Uważa się na wschodzie, że Hatha Joga jest od Tantry nieoddzielna i nie powinno się praktykować ćwiczeń Hatha Jogi w oddzieleniu od tantrycznego mistycyzmu. Słowo hatha znaczy siła. Właściwy rozwój Hathajogi nastąpił na gruncie hinduistycznych wspólnot kanphata i linii przekazu nathów czyli natha sampradaja. Hatha Joga kładzie szczególnie duży nacisk na moce magiczne (siddhi) uzyskiwane dzięki praktykom mistyczno-ascetycznym. Podstawowym tekstem hathajogi jest Hathapradipika autorstwa Swatmaramy, pochodząca z XV wieku. Inne ważne teksty opisujące techniki hathajogi to Gheranda Sanhita, Śiwa Sanhita, Goraksza Śataka i Siddhasiddhantha Paddhati. Hathajoga jest żywa także w Indiach współczesnych, w tym w obszarze Himalajów. Większość aktywnych instruktorów Hatha Jogi w Polsce to uczniowie Swami Lalitamohan Babadżi, uczniowie tantrycznego Bractwa Himavanti.