Śiwa Purana – Podstawa Jogi, Śaiwy i Tantry

Śiwa Purana (Śiwa Purana, Śiva Purana, Purāṇa) jest jednym z osiemnastu głównych tekstów z gatunku Purana napisanym w sanskrycie w tradycji wedyjskiej i hinduizmie i jest istotną częścią zbioru literatury śiwaizmu. Koncentruje się głównie wokół starożytnego himalajskiego bóstwa Śiwa Mahadewy i bogini Parwati Dewi, ale odnosi się także i czci wszystkich bóstw niebiańskich. Śiwa Purana to w swej istocie zbiór różnych traktatów siwaickich i jogiczno-tantrycznych, a rozmaite zbiory tych samhitów, traktatów, tworzą różne zbiory jakby opowieści czy nowelek na temat Śiwy i Parwati oraz ich życia jako Awatarów w różnych emenacjach.

Śiwa – pojęcie „śiva”, w sanskrycie: शिव) dosłownie oznacza miły, przyjazny, łaskawy, przychylny lub pomyślny. Jako imię własne oznacza „Pomyślny”, „Łaskawy”. Słowo Śiwa (Siva, Shiva, Śiva) jest używane jako przymiotnik w Rygwedzie, jako epitet dla kilku bóstw Rigwedy, w tym szczególnie dla Rudra Dewy. Termin Śiwa oznacza również „wyzwolenie, ostateczne wyzwolenie” i „pomyślny”, ten przymiotnikowy sens użycia jest adresowany do wielu bóstw w warstwach literatury wedyjskiej, jednak dla Rudra Dewy jest to jego drugie imię. Termin ten ewoluował od wedyjskiego Rudra-Śiwa do rzeczownika Śiwa w Eposach i Puranach, jako pomyślne bóstwo, które jest „twórcą, reproduktorem i rozpuszczającym”, mocą rozpuszczającą materialne wszechświaty. Sanskryckie słowo śaiva (śaiwa) lub z angielska shaiva oznacza „odnoszący się do Boga Joginów – Śiwa Mahadewa Jogeśwara – podczas gdy powiązane wierzenia, praktyki, historia, literatura i podtradycje stanowią cały śiwaizm czyli śaiwę. Joga, Tantrika Joga (Joga Ezoteryczna) to korona praktyki Śaiwy czyli całego śiwaizmu, ale zawsze praktykowana jest na śiwaickiej podstawie bez której nie ma Jogi ani Tantry (Ezoteryzm).

Śiwa – Mistrz Założyciel Jogi i Tantry – Źródło Śaiwam

Śiwa Purana twierdzi, że kiedyś składała się ze 100 tysięcy wersetów zawartych w dwunastu Samhitach (Księgach, Bibliach), jednak Purana dodaje, że została skrócona przez mędrca Ryszi Wjasę przed przekazaniem jej Romaharshanie. Zachowane rękopisy istnieją w wielu różnych wersjach i treściach, z jedną główną wersją z siedmioma księgami (śledzoną do południowych Indii), inną z sześcioma księgami, podczas gdy trzecia wersja śledzona do średniowiecznego regionu Bengal na subkontynencie indyjskim bez ksiąg, ale z dwoma dużymi sekcjami zwanymi Purva-Khanda (Wcześniejsza sekcja) i Uttara-Khanda (Późniejsza sekcja). Dwie wersje, które zawierają książki, tytułują niektóre z nich tak samo, a inne inaczej. Śiwa Purana, podobnie jak inne Purany w literaturze wedyjskiej i hinduskiej, była prawdopodobnie żywym tekstem, który był rutynowo redagowany, przerabiany i poprawiany przez długi okres czasu. Najstarszy dobrze zachowany rękopis zachowanych tekstów został prawdopodobnie skomponowany, szacuje Klaus Klostermaier, około X-XI wieku e.ch. Niektóre rozdziały obecnie zachowanych rękopisów Śiwa Purana zostały prawdopodobnie skomponowane po XIV wieku p.e.ch.

Śiwa Purana zawiera rozdziały z kosmologią skoncentrowaną na imieniu i postaci niebiańskiego bóstwa Śiwa, mitologią i relacjami między bóstwami i boginiami, etyką, Jogą, miejscami tirtha (pielgrzymkowymi), bhakti, rzekami i geografią oraz innymi tematami. Tekst jest ważnym źródłem informacji historycznych na temat różnych typów i teologii stojącej za śiwaizmem (śaiwą) na początku II tysiąclecia p.e.ch. Najstarsze zachowane rozdziały Śiwa Purana zawierają znaczącą filozofię Advaita Vedanta, która jest wymieszana z teistycznymi elementami bhakti. Najstarsze ślady kultywowania Śaiwy czyli śiwaizmu oraz Jogi mają przynajmniej ponad pięć tysięcy lat i pochodzą z okresu 3 tysiące lat p.e.ch., (BCE).

Śiwaizm czyli Śaiwa, jest główną tradycją we współczesnym hinduizmie, a także w dawnej tradycji wedyjskiej, której teozofia wedyjska jest głównie związana z przedwedyjskim jeszcze Śiwą – Bogiem Joginów i Żródłem Jogi. Nie ma Jogi bez Śiwy, i nie ma Śaiwy bez kultywowania Jogi. Śiwaizm, Śaiwa, ma wiele różnych podtradycji z regionalnymi odmianami i różnicami w filozofii czy podejściu praktycznym do rozwoju duchowego człowieka. Śiwaizm ma bogatą literaturę z różnymi szkołami filozoficznymi, od nondualizmu, dualizmu i szkół mieszanych. Śaiwa to także tradycja Siddhów i Mahasiddhów. Pojęcia takie jak Czakry, Kundalini, Nadi – Kanały Energetyczne – wszystkie pochodzą z Śaiwy, z Jogi i Tantry.

W XIX i XX wieku Waju Purana (Vayu Purana) była czasami nazywana Śiwa Puraną, a czasami proponowana jako część kompletnej Śiwa Purana. Wraz z odkryciem większej liczby rękopisów, współczesna nauka uważa te dwa teksty za różne, przy czym Waju Purana (Vayu Purana) jest starszym tekstem, przepisanym w najstarszych znanych kopiach kiedyś przed II tysiącleciem p.e.ch. Niektórzy uczeni wymieniają ją jako Mahapurana, podczas gdy inni twierdzą, że jest to Upapurana.

Data powstania i autorzy Śiwa Purany są nieznani na Zachodzie, a naukowcy nie mają dostępnych autentycznych danych, a ściślej nawet ich nie szukają w Indiach. Uczeni tacy jak Klostermaier, a także Hazra szacują, że najstarsze rozdziały w jednym znanym zachowanym manuskrypcie zostały prawdopodobnie przepisane z dzieł starszych około X-XI wieku p.e.ch., co nie wytrzymuje próby technologii datowania węglowego, dlatego w tej części musimy polegać na samym tekście, który mówi, kiedy został przepisany. Niektóre księgi i rozdziały w obecnie zachowanych manuskryptach Śiwa Purana zostały prawdopodobnie skomponowane później, niektóre po XIV wieku pech.

Śiwa Purana, podobnie jak inne Purany w literaturze wedyjskiej i hinduskiej, były rutynowo redagowane, przerabiane i poprawiane na przestrzeni wieków, a ściślej uzupełniane o historie znane z opowiadań ludowych przez kolejnych przepisujących księgi skrybów. Hazra stwierdza, że ​​manuskrypt z Mumbai ukradziony i opublikowany przez okupantów brytyjskich w XIX wieku jest rzadszy i prawdopodobnie starszy niż inne wersje opublikowane we wschodnich i południowych Indiach, jakie wpadły w ręce brytyjczyków. Jak wiadomo, Brytyjczycy posługiwali się obsesyjnym fałszowaniem danych o czasie napisania i powstania dzieł indyjskich, bo z powodu klasowej manii wyższości i z powodu pogardy dla Hindusów i narodów podbitych, chcieli wykazać, że to kultura europejska i brytyjska jest starsza od kultury wedyjskiej i hinduskiej, tymczasem jest odwrotnie o całe tysiąclecia.

Istnieje kilka wersji tego tekstu. Reedycja rękopisu z Mumbai z 1884 roku, opublikowana przez wydawnictwo Vangavasi Press w Kalkucie w 1896 roku, składa się z sześciu samhit (części):

Samhita (Część) Adhyayas (Rozdziały, Traktaty)

I. Jnana Samhita – 78
II. Vidyaeshwara Samhita – 16
III. Kailaśa Samhita – 12
IV. Sanatkumara Samhita – 59
V. Vayaviya Samhita:
i. Purvabhaga – 30
ii. Uttarabhaga – 30
VI. Dharma Samhita – 65
Razem 290 rozdziałów czyli traktatów (Adhjajów)

Drugi rękopis Śiwa Purana opublikowany w 1906 roku, przedrukowany w 1965 roku przez Panditę Pustakalaya, Kashi składa się z siedmiu Samhit:

Samhita (Część) – Adhyayas (Rozdziały, Traktaty)

I. Widjeśwara Samhita 25
II. Rudra Samhita:

i. Srstikhanda – 20
ii. Satikhanda – 43
iii. Parvatikhanda – 55

iv. Kumarakhanda – 20
v. Yuddhakhanda – 59


III. Satarudra Samhita – 42
IV. Kotirudra Samhita – 43
V. Uma Samhita – 51
VI Kailasa Samhita – 23
VII Vayaviya Samhita:
i. Purvabhaga – 35
ii. Uttarabhaga-41
Razem: 457 traktatów (Adhjajaów)

Według fragmentu znalezionego w pierwszych rozdziałach Vidyeśvara Samhity i Vayaviya Samhity tych wersji oryginalna Śiwa Purana składała się z dwunastu Samhit, w tym pięciu rzekomo zaginionych, w rzeczywistości tajemnych, ukrytych, niedostępnych dla ludzi Zachodu: Vainayaka Samhita, Matr Samhita (lub Matrpurana Samhita), Rudraikadasa Samhita, Sahasrakotirudra Samhita i Dharma Samhita (lub Dharmapurana Samhita). Liczba wersetów w tych sekcjach przedstawia się następująco:

I. Vidyaeśwara Samhita – 10 000
II. Rudra Samhita – 8000
III. Vainayaka Samhita – 8000
IV. Uma Samhita – 8000
V. Matri Samhita – 8000
VI. Rudraikadaśa Samhita – 13 000
VII. Kailaśa Samhita – 6000
VIII. Shatarudra Samhita – 3000
IX. Sahasrakoturudra Samhita – 11 000
X. Kotirudra Samhita – 9000
XI. Vayaviya Samhita – 4000
XII. Dharma Samhita – 12 000

Z Śiwa Puraną wiąże się także kilka innych Samhit. Są to Iśana Samhita, Iśvara Samhita, Surya Samhita, Tirthaksetramahatmya Samhita i Manavi Samhita. Poszczególne edycje tekstów przypisanych do Śiwa Purany wyglądają jak mniejsze i większe zbiory opowieści z życia Mistrza Założyciela wszelkiej Jogi i Tantry oraz nauk i praktyk związanych z kultywowaniem wszystkiego, co potrzebne jest do powodzenie na Ścieżce Jogi w jej najwyższych aspektach i osiągach.

Śiwa Mahadewa – Mistrz Założyciel i Duchowy Król Joginów i Tantryków

W okresie panowania dynastii Guptów (około 320–500 e.ch.) dbano aby powstawały odpisy starych ksiąg i traktatów, w tym arcyrzadkich i trudno dostępnhych, jak to z literaturą tajemną bywa, a do najważniejszych Śiwapuran tego okresu jakie przepisywano i gromadzono w licznych bibliotekach i aśramach zalicza się: Śiwapuranę, Skandapuranę i Lingapuranę. Zapewne dzięki ówczesnym konserwatorom i skrybom przepisującym pradawne dzieła Śiwa Purana dla nas przetrwała.

Haraprasad Śastri wspomniany w Notices of Sanskrit MSS IV, s. 220–3, nr 298–299 na temat innego manuskryptu Śiwa Purana, który jest podzielony na dwie Khandas (części), Purvakhanda i Uttarakhanda. Purvakhanda składa się z 3270 ślok w 51 rozdziałach napisanych pismem Nagari, Dewanagari, boskim alfabetem sanskrytu, a Uttarakhanda składa się z 45 rozdziałów napisanych lokalnym pismem czy alfabetem Oriya. Znajduje się w Mahimprakash Brahmachari Matha w Puri. Purvakhanda tego rękopisu jest taka sama jak Sanatkumara Samhita wydana przez Vangavasi Press.

Vidyeśvara Samhita, zwana także Vighneśa Samhita lub Vidyasara Samhita, pojawia się w obu edycjach, które można znaleźć w niektórych innych samhitach, i jest poświęcona opisowi wielkości i bhakti Śiwa Mistrza Jogi i Tantry, szczególnie poprzez ikonę boskiego znaku Lingi, Lingamu Ta część jest również godna uwagi ze względu na wspomnienie zarówno Śaiwa Agamów, jak i tekstów tantrycznych, ale często cytując Wedy i twierdząc, że tekst jest esencją nauk wedyjskich i Wedanty. Rozdziały tej wspólnej samhity w różnych wersjach Śiwa Purana zawierają opis geografii Indii i rzek z północnych i południowych Indii tak często i równomiernie, że Hazra stwierdza, że ​​trudno jest ocenić, czy ta część została napisana w północnych czy południowych Indiach.

Jnanasamhita (Dźńana Samhita) w jednym rękopisie dzieli treść z Rudrasamhitą w innym rękopisie, przedstawia kosmologię i historię i jest godna uwagi ze względu na dyskusję na temat saguna i nirguna Śiwa.

Tekst omawia boginie i bogów, poświęca części rozdziałów chwaleniu dwóch wielkich bóstw Wisznu i Brahmy, a także tym związanym z awatarami, takimi jak Kryszna. Twierdzi, że należy zacząć od karma-yajna (jadźńa), następnie krok po kroku od tapo-yajna (jadźńa), następnie gruntowne samokształcenie (swadhjaja), następnie regularne medytacje (dhjanam), ostatecznie do jnana-yajna (dźńana-jadźńa) i Jogi (Jogę w postaci jednej z dwunastu linii przekazu autentycznej Jogi założonej przez Śiwa Jogeśwara), aby osiągnąć sayujya (sajudźjam to jedność) z Śiwą jako bóstwem nieba w środku. Tekst kładzie nacisk na proces Bhakti i Jogę, a nie samą tylko książkową naukę tekstów Wed. Praktyka Jogi jest kulminacją całokształtu solidnej i głębokiej praktyki w tradycji duchowości wedyjskiej, wywodzonej z Wed.

Śiwa Purana poświęca rozdziały filozofii Śaiwa-Adwaita, takiej jak Linga Purana i inne Purany związane ze śiwaizmem, opowiadając się za nią jako systemem prowadzącym do stanu moksza czyli wyzwolenia, zbawienia, uwolnienia z kołowrotu wcieleń i odradzania w światach cierpienia. Moksza to inaczej Mukti, Wimukti, Wimoksza, gdzie Moksza, Mukti to stany podstawowe Samadhi, a Wimoksza, Wimukti – to stany końcowe Samadhi w Jodze. Tekst przedstawia również Brahmana jako temat sat-cit-ananda (satya – ćitta – aanandam), z męskim i żeńskim Śiwa-Śakti (Bóg-Bogini) jako jednością i postrzeganiem pluralizmu – dyskryminacją i uprzedzeniami jako formą niewiedzy. Miłość – kierowana dewocją uwielbienia i oddania (Bhakti), twierdzi tekst, prowadzi do wiedzy, a taka miłość połączona z wiedzą prowadzi do przyciągania świętych ludzi i Boskich Guru, a wraz z nimi osiąga się wyzwolenie, stwierdza Śiwa Purana. Te idee, stwierdza Klaus Klostermaier, są podobne do tych, które można znaleźć w Puranach związanych z Dewi i literaturze Śakti.

Śaiwa, śiwaizm, dzieli się generalnie na Wedyjski (z Wedy), Puraniczny i Tantryczny (Ezoteryczny). Śiwa Purana oraz Linga Purana to na pewno Purany Śaiwy Pauranika czyli śiwaizm puraniczny. Uczeni Zachodni tacy jak Alexis Sanderson omawiają śiwaizm w trzech kategoriach: wedyjskiej, puranicznej i nie-puranicznej (ezoterycznej, tantrycznej). Umieszczają wedyjski i puraniczny śiwaizm razem, biorąc pod uwagę znaczne nakładanie się treści i metod praktyki, podczas gdy nie-puraniczne, ezoteryczne czyli tantryczne podtradycje umieszczają jako oddzielną kategorię.

Wedyjsko-puraniczna Śaiwa. Większość w śiwaizmie podąża za tradycjami wedyjsko-puranicznymi, i taką też Jogę praktykują, wedyjsko-puraniczną. Czytają i uczą się na pamięć recytować Wedy i Purany i kultywują wierzenia oraz tradycje, które rozciągają się od dualistycznego teizmu, takiego jak Śiwa Bhakti (dewocjonalizm), po monistyczny nie-teizm poświęcony Jodze i medytacyjnemu stylowi życia w Dhjanie czy Samadhi. Czasami wiąże się to z wyrzeczeniem się życia domowego na rzecz monastycznych dążeń do duchowości, przebywaniem w aśramach na pustelniach, ale większość praktyków prowadzi życie świeckie, pracuje, ma rodziny i potomstwo. Praktyka Jogi, tradycyjnej Jogi, jest szczególnie widoczna w niedualistycznym śiwaizmie, gdzie praktyka ta została dopracowana do metodologii, takiej jak czterokrotna upaya: bycie bez ścieżki (anupaya, bez iccha, bez pragnień), bycie boskim (sambhavopaya, dźńana, pełnia wiedzy), bycie energetycznym (śaktopaya, kriya, czyli pełne działania) i bycie indywidualnym w sensie boskości (anavopaya).

Niepuraniczna Śaiwa, są to ezoteryczne, mniejszościowe podtradycje, w których wyznawcy są inicjowani (dīkṣa) do określonej formy kultu, który preferują. Ich cele są różne, od wyzwolenia w obecnym życiu (mukti) po poszukiwanie przyjemności w wyższych światach (bhukti). Ich środki również się różnią, od medytacyjnej atimarga lub „zewnętrznej wyższej ścieżki” w porównaniu z tymi, których środkami są mantry oparte na recytacji. Podtradycje atimarga obejmują Paśupata i Lakula. Według zachodniego badacza Sandersona, Paśupatowie mają najstarsze dziedzictwo, prawdopodobnie z II wieku e.ch., o czym świadczą starożytne teksty hinduskie, takie jak księga Śanti Parva z eposu Mahabharata, tyle że w Indiach wszyscy wiedzą, że był to okres reformacji i rozpowszechniania starych tradycji, a Bóstwo Paśupati jest bardzo stare jako forma kultowa, najpewniej nawet przedwedyjska. Najnowsza tantryczna podtradycja w tej kategorii jest datowana na okres od VIII do XI wieku, w zależności od regionu subkontynentu indyjskiego, równolegle do rozwoju buddyjskich i dżinijskich tradycji tantrycznych w tym okresie, ale wcześniej była kultywowana ze ścisłym rygorem sekretności jako tajemny kult misteryjny. Wśród nich znajdują się dualistyczne Śaiwa Siddhanta i Bhairawa Śaiwa (nie-Saiddhantika), w zależności od tego, czy uznają jakąkolwiek wartość w ortopraksji wedyjskiej. Te podtradycje cenią tajemnicę, specjalne formuły symboliczne, inicjację przez Nauczyciela (Guru) i dążenie do siddhi (specjalnych mocy, charyzmatów, mocy cudownych). Niektóre z tych tradycji obejmują również idee teistyczne, rozbudowaną geometryczną jantrę (yantram) z osadzonym duchowym znaczeniem, mantry i rytuały.

Śiwaizm jest starożytny i z czasem rozwinął wiele podtradycji, wiele szkół czy nurtów nauczania i praktykowania mających jednak wyraziste cechy wspólne. Istniały one szeroko i są badane w trzech grupach: dualizm teistyczny, monizm nieteistyczny i te, które łączą cechy lub praktyki obu. Sanderson przedstawia historyczną klasyfikację znajdującą się w tekstach indyjskich, mianowicie Atimarga mnichów czyli sannjasinów śiwaickich i Mantramarga, którą przestrzegali zarówno wyrzekający się (sannjasi), jak i gospodarze (grihastha) domów mający rodziny w śiwaizmie, zwykli upasakowie (medytujący). Podtradycje śiwaickie nie skupiały się wyłącznie na Śiwie jako Bogu, ale na innych, takich jak śaktyzm czyli Śakta, gdzie forma Śri Dewi (Bogini) jest podstawą.

Angielskie tłumaczenie Shiva Purana zredagowane przez J.L. Shastri, jednej z osiemnastu głównych puran, z 1950 roku. Zawartość obejmuje kosmologię, mitologię, Jogę, opis miejsc świętych (tirtha), geografię itp. Tekst jest ważnym źródłem dla śiwaizmu, a niektóre z najstarszych zachowanych treści dotyczą filozofii Adwaita-Wedanta i teistycznej Bhakti (pobożności). To wydanie Śiwa Purana opiera się na rękopisie z 1906 roku, który zawiera siedem sekcji (samhita) i łącznie 457 rozdziałów (adhyaya). Jednak sama Purana twierdzi, że jest redakcją oryginalnego tekstu składającego się z 12 samhit i 100 tysięcy wersetów sanskryckich (śloka). Tytuł pochodzenia w sanskrycie: Śivapurāṇa (शिवपुराण) i Śivamahāpurāṇa (शिवमहापुराण).

W wersetach 6.23-6.30 Vayaviya Samhity jako części Śiwa Purany stwierdza, że ​​Om (Pranawa) wyraża Śiwa Mahadewa (Wielkiego Boga), zawiera w sobie Brahmę, Wisznu, Rudrę i Śiwę, że Purusza jest obecny we wszystkim, nic nie jest mniejsze ani większe od Śiwa-Atmana (Śiwaatman).

Stworzenie kosmicznego oceanu i żywiołów, folio z Śiwa Puranam, około 1828 roku. Zauważmy kolory skóry ówczesnej ludzkości, białe, żółte, czerwone, zielone i niebieskie…

Śivapurāṇa-māhātmya rozdział siódmy werset czwarty:

I.7.5 Osoby nie posiadające inicjacji (dikszan) nie mają prawa słuchać opowieści (Śiwa Purany). Dlatego ci, którzy chcą słuchać (opowieści Śiwa Purany), muszą przyjąć inicjację (Dikszan), o mędrcze, od mówcy.

https://www.wisdomlib.org/hinduism/book/shiva-purana-english

Tłumaczenie Pierwszej Samhity wprowadzającej w tematykę Śiwa Purany:

Komentarze

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *